Επιλεκτική αναστολή της κριτικής σκέψης

Το παρακάτω είναι απόσπασμα από την εκπομπή του συντηρητικού σχολιαστή Bill O’Reilly. Συζητά με την Shirley MacLaine για τα UFO και τους εξωγήινους. Η γνωστή ηθοποιός παρουσιάζει κάποιες θεωρίες συνομωσίας σχετικά με τους εξωγήινους και τα UFO στο νέο της βιβλίο. Ο O’Reilly την ρωτά -χωρίς να λάβει ικανοποιητική απάντηση-ότι και οποιοσδήποτε σκεπτόμενος άνθρωπος: «που είναι οι αποδείξεις;» Η στα αγγλικά: «show me the evidence».

add to del.icio.us Add to Blinkslist add to furl Digg it add to ma.gnolia Stumble It! add to simpy seed the vine TailRank

Στο παρακάτω ο ίδιος σχολιαστής παίρνει συνέντευξη από τον Richard Dawkins σχετικά με το The God Delusion. Ένα από τα κεντρικά αναπάντητα ερωτήματα του βιβλίου του Dawkins σχετικά με την ύπαρξη του θεού είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό που είχε θέσει ο O’Reilly στην κα MacLaine: «που είναι οι αποδείξεις;» Εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ο O’Reilly κάνει την κουβέντα Εμείς (οι πιστοί) εναντίον Εσείς (οι άθεοι). Σπαταλά τον υπόλοιπο τηλεοπτικό χρόνο με τις γνωστές κουταμάρες «τι αποδείξεις έχετε ότι ΔΕΝ υπάρχει ο θεός», «εμένα η πίστη στον Ιησού με παρηγορεί και ποιός είσαι εσύ για να με κατηγορείς», «οι ιδρυτές του αμερικάνικου κράτους ήθελαν χριστιανικά ιδεώδη για την πατρίδα», και «ναι η θρησκεία επιτέλεσε εγκλήματα όπως η ιερά εξέταση…αλλά ο Χίτλερ και ο Στάλιν ήταν άθεοι».

Για να καταλάβουν οι φίλοι πιστοί πως νοιώθει ένας κοινός άθεος σε καθημερινή βάση, αρκεί να ακούσουν τα ίδια ερωτήματα αλλά με μια μικρή παραλλαγή. Ας χρησιμοποιήσουμε τους εξωγήινους για παράδειγμα: «η πίστη ότι υπάρχουν εξωγήινοι που επισκέπτονται τη γη με παρηγορεί και ποιός είσαι εσύ να με κατηγορείς» ή «έχεις αποδείξεις ότι ΔΕΝ υπάρχουν εξωγήινοι», κοκ. Εκεί σωστά όλοι θα έλεγαν ότι πρόκειται για ανώμαλο παραλογισμό.

Αυτό για εμένα δείχνει ότι ο ορθολογισμός δεν θέλει ιδιαίτερο κόπο να μεταδοθεί, αρκεί να μην αφορά θέματα τα οποία έχουν φορτιστεί συναισθηματικά. Ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους να φορτίσεις συναισθηματικά ένα θέμα είναι να δημιουργήσεις από το τίποτα την εντύπωση κάποιος βαθειάς αλληλεγγύης ανάμεσα στα μέλη της δικής σου ομάδας ανθρώπων. Η προσήλωση γίνεται εντονότερη όταν τα μέλη έχουν την εντύπωση ότι υπάρχουν δύσκολοι καιροί που απαιτούν θυσίες και πρέπει ταυτόχρονα να μείνουν ενωμένοι ώστα να πολεμήσουν κάποια πανίσχυρη απειλή. Όταν ξεκινά σε μικρή ηλικία το παραμύθι αυτό σπάνια αποτυγχάνει να γεμίσει τους περισσότερους με μίση και προκαταλήψεις εναντίον ανθρώπων που ποτέ δεν έχουν γνωρίσει.

Η παραπάνω συνταγή έχει εφαρμοστεί με επιτυχία πάμπολλες φορές για να δοθεί κάποια χροιά ηρωικής μάχης ανάμεσα στους καλούς και τους κακούς. Παραδείγματα:

  • χριστιανοί Αμερικάνοι εναντίον άθεοι κομμουνιστές Ρώσοι
  • «κατεστημένο Κόκκαλη» εναντίον Παναθηναϊκού
  • άρεια φυλή Γερμανοί εναντίον Εβραίοι

Διαβάζοντας αναφορές ΜΜΕ, πολιτικών, ή παραγόντων γύρω από τα παραπάνω παρασυρόμαστε από soundbytes που καταλήγουν σε συναισθηματική επίκλιση τύπου «ή είσαι μαζί μας ή είσαι εναντίον μας». Αντιθέτως, εξετάζοντας τα πράγματα μέσα από το νηφάλιο πρίσμα του ορθολογισμού μπορούμε να κάνουμε την απαραίτητη ερωτήση «που είναι οι αποδείξεις» σε οποιοδήποτε θέμα και να εξετάσουμε την απάντηση αντικειμενικά.

add to del.icio.us Add to Blinkslist add to furl Digg it add to ma.gnolia Stumble It! add to simpy seed the vine TailRank

ΥΓ Ο harisheiz έγραψε ένα ενδιαφέρον άρθρο αρκετά σχετικό με τα παραπάνω

Advertisement

22 Responses to Επιλεκτική αναστολή της κριτικής σκέψης

  1. Ο/Η harisheiz λέει:

    Ο O’Reilly είναι τουλάχιστον αηδιαστικός…

  2. Ο/Η buzz λέει:

    Επιλεκτική αναστολή της κριτικής σκέψης (atheoi.ORG)

    εξετάζοντας τα πράγματα μέσα από το νηφάλιο πρίσμα του ορθολογισμού μπορούμε να κάνουμε την ερωτήση “που είναι οι αποδείξεις” σε οποιοδ…

  3. Ο/Η ritsmas λέει:

    Αν υπήρχαν αποδείξεις σε όλα αυτά τα μεγάλα ζητήματα, δεν θα υπήρχαν καν τα θέματα. προφανώς όμως όλοι θέλουν να σέρνονται , να σκαλίζουν τις πτυχές της φαντασίας του ανθρώπου, να τους κάνουν να αναρωτιούνται και να φοβούνται ή αν θες και να αισιοδοξούν. Παίζει ρολο ο συντηρητισμός ή ο ελευθερος τρόπος που ο άνθρωπος μεγαλώνει.
    χαιρετώ
    ριτς

  4. Ο/Η emperistatomenos λέει:

    Το FOX είναι δημοσιογραφικό κανάλι, όσο εγώ είμαι πυροσβεστήρας…

  5. Ο/Η SimonSays λέει:

    Ακριβώς για αυτό το έβαλα. Θέλω να δείξω ότι ακόμα και ο Bill O’Reilly είναι ικανός να σκεφτεί βάσει ορθολογισμου. 🙂

  6. Ο/Η doctor λέει:

    Όταν το ανύπαρκτο καθίσταται αξιωματικά (και επιβάλλεται ως) αυταπόδεικτο, τότε το να ζητάς αποδείξεις από έναν φαντασιόπληκτο, αποτελεί τον ορισμό της ματαιοπονίας…

    doctor

  7. Ο/Η -=IMAGINOS=- λέει:

    Το οτι το Σύμπαν προήλθε από το big bang που είναι η απόδειξης?

  8. Ο/Η SimonSays λέει:

    Δεν είμαι αστροφυσικός, οπότε θα σε παραπέμπψω στη Βικιπαίδεια.

  9. Ο/Η -=IMAGINOS=- λέει:

    Αγαπητέ ούτε εγώ είμαι παπάς αλλά δε θα σε παραπέμψω με τη σειρά μου στο Σωκράτη ‘Εν οίδα οτι ουδέν οίδα. Οι αρχαίοι έλεγαν πολλά μιλώντας πολύ λίγο. Εμείς λέμε λίγα μιλώντας πολύ. Μην είσαι τόσο απόλυτος λοιπόν για τίποτα.

  10. Ο/Η -=IMAGINOS=- λέει:

    Συγνώμη βγάλε το «δε»…

  11. Ο/Η Πάρης λέει:

    Imaginos είπες
    «μην είσαι τόσο απόλυτος».

    Δεν γνωρίζω μεγαλύτερη απολυτότητα από το μονοθεϊσμό.
    Αν υποθέσουμε ότι οι θεωρίες φυσικής είναι λάθος αυτό τι θα αποδείκνυε; Ότι ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο; Ποιος από όλους; Ο χριστιανικός; ο μωαμεθανικός; Γιατί όχι οι 12 Θεοί του Ολύμπού; Ή η Θεά Κάλι; Ή ο Ίσις και η Ίσιδα;

    Αν η φυσική κάνει λάθος σήμερα δεν σημαίνει ότι θα κάνει λάθος και μετά από 100 ή 200 ή 500 χρόνια. Η γνώση δεν έχει σταματήσει. Αυτά που ήξερε ο άνθρωπος το 1000 ή το 1500 δεν συγκρίνονται με αυτά που ξέρει σήμερα.
    Και αυτά που θα είναι γνωστά μετά από 500 ή 1000 χρόνια θα είναι πολύ περισσότερα από τα σημερινά.

  12. Ο/Η Πάρης λέει:

    Ισις γράψτε λάθος. Εννοούσα ο Όσιρις

  13. Ο/Η dmast λέει:

    @-=IMAGINOS=-
    Κατ’ αρχήν, το θέμα του post είναι το πως κάποιος λαϊκιστής δημοσιογράφος επιχειρηματολογεί με εντελώς διαφορετικό τρόπο για θέματα που αφορούν την απόδειξη μιας «θέσης».
    Η κα ΜακΛέην, ισχυρίζεται ότι υπάρχουν εξωγήινοι και ο δημοσιογράφος (και πολύ σωστά) της ζητάει επαρκείς αποδείξεις.
    Ο κος Ντόκινς. ισχυρίζεται ότι ΔΕΝ υπάρχει θεός και ο ίδιος δημοσιογράφος του ζητάει αποδείξεις για τη ΜΗ ύπαρξη. Εδώ βέβαια, ο ίδιος δημοσιογράφος, κάνει λογικό σφάλμα. Ο έχων τη θέση πρέπει να αποδεικνύει την ορθότητα των επιχειρημάτων του και όχι ο έχων την άρνηση.

    Όσο για τη μεγάλη έκρηξη που αναφέρεις:
    Η θεωρία (και όταν λέμε «θεωρία», εννοούμε την επιστημονική έννοια του όρου, και όχι την καθημερινή, δες στη wiki στο λήμμα theory, στα αγγλικά για να καταλάβεις τη διαφορά) της μεγάλης έκρηξης, εξηγεί με ικανοποιητικό τρόπο την γέννηση και την εξέλιξη του σύμπαντος. Το βασικό πρόβλημά της, βρίσκεται στο χρονικό διάστημα μεταξύ της αρχής και κάτι νάνο-δευτερολέπτων, όπου προς το παρόν δεν υπάρχει κάποια ικανοποιητική θεωρία κβαντικής βαρύτητας με τη βοήθεια της οποίας να εξηγήσουμε τη συνέβη σε εκείνο το χρονικό διάστημα. Έχει και άλλα προβλήματα, τα οποία θα τα δείς στο link που σου έδωσε ο Simon. Ελλείψει άλλης όμως, είναι ότι καλύτερο έχουμε μέχρι στιγμής.

    Είμαι αισιόδοξος ότι τελικά, θα καταφέρουμε να τα εξηγήσουμε και αυτά. Είτε με τη θεωρία της μεγάλης έκρηξης είτε με κάποια άλλη, αν πρώτη αποδειχθεί εσφαλμένη. Η επιστήμη, έχει τη δυνατότητα της αυτοδιόρθωσης.

    Όσο για το «Εν οίδα, ότι ουδέν οίδα», τι εννοείς; Να μην το ψάχνουμε; Να το αφήσουμε στον παπά της ενορίας μας ας πούμε; Μπορείς να γίνεις πιο σαφής;

  14. Ο/Η -=IMAGINOS=- λέει:

    Πάρη δεν είμαι θεούσος. Δεν ασχολούμαι καθόλου με τις θρησκείες. Έχω διαβάσει για όλες τις θρησκείες και έχω ασχοληθεί άπαξ καθαρά από περιέργεια και γνώση. Πιστεύω οτι ο όρος θρησκεία οριοθετείται σε 7 λέξεις. Ο Φόβος Του Ανθρώπου Για Το Θάνατο. Από εκεί και μετά δε πιστεύω αλλά και δεν αποκλείω τίποτα στη ζωή μου.

    dmast Έν οίδα ότι ουδέν οίδα» σημαίνει «Ένα πράγμα γνωρίζω, ότι δε γνωρίζω τίποτα». Το είπε ο Σωκράτης. Ελπίζω να γνωρίζεις τουλάχιστον το Σωκράτη.

  15. Ο/Η dmast λέει:

    Ρε IMAGINE, απ’ όσα έγραψα, το μόνο που κατάλαβες ήταν ότι δεν ξέρω τι σημαίνει «εν οίδα ότι ουδέν οίδα», και ότι δεν ξέρω ποιος το είπε;

    Ο Σωκράτης, γνωρίζω πολύ καλά γιατί το είπε και πότε το είπε. Αυτό που αναρωτιέμαι, είναι γιατί το έγραψες εσύ στο παρόν post και τι σχεση έχει με όσα γράφτηκαν παραπάνω.

  16. Ο/Η roidis λέει:

    αβίαστες σκέψεις, αβίαστες ερωτήσεις και ο χορός καλά κρατεί και εξαπλώνεται παντού, ακόμα και σε πρόσωπα «διανοουμένων» γνωστά, πάνγνωστα σύμβολα είναι όλα στο χορό.
    Περαστικά μας.

  17. Ο/Η JustAnotherGoneOff λέει:

    Τι είναι «απόδειξη»;

  18. Ο/Η conscientious-OBJECTOR λέει:

    the devil’s(Oops!the god’s) advocate….

  19. Ο/Η SimonSays λέει:

    Δεν το διάβασα όλο αλλά ένα μεγάλο LOL στο τέλος του άρθρου της Guardian. Παραθέτω:

    There is an inheritance of anthropocentrism, the ugly fantasy that the Earth exists to serve humans, which most secular humanists share.

  20. Ο/Η LOL-Factor λέει:

    Όταν πιστεύεις σε εξωγήινους με συνωμοσίες κτλ είσαι κοινωνικά περιθωριοποιημένος, ο κόσμος σε θεωρεί παλαβό.

    Όταν πιστεύεις σε έναν θεό, είσαι TRENDY και κοινωνικά αποδεκτός.

    :colbert:

Αρέσει σε %d bloggers: